ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Navi Pillay
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုထက္ထိ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ဆက္ၿပီး လုပ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ
လူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Navi Pillay ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ေတြ အတြင္း ျဖစ္ပြါးေနတဲ့ အၾကမ္းဘက္မႈေတြအတြက္ေတာ့ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ရတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္ကေျပာျပေပးထားပါတယ္။
မေန႔က တနလၤာေန႔ Switzerland ႏိုင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာစတင္တဲ့ ၂၁ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးေကင္စီရဲ့ ညီလာခံမွာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး နာဗီ ပီေလးက ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး လက္ရွိအေျခအေနမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ၿပီးလုပ္ေနတာေတြ႔ရတယ္လို႔ အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ၿပီး လုပ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ သတင္းမီဒီယာေတြ အေပၚ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားတာ တခ်ိဳဳ႕ ေျဖေလွ်ာ့ေပးတာအျပင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ထပ္ၿပီးလႊတ္ေပးတာနဲ႔ တရားေရး ဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနတာမ်ိဳးပါ ေတြ႔ရပါတယ္။ OHCHR လို႔ေခၚတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုးက မၾကာခင္ကာလေတြ အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံကို ထိေတြ႔ဆက္ဆန္မႈေတြ တိုးလုပ္လာသလို ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလအတြက္ တကယ့္ကို အေထာက္အကူေတြ ေပးခဲ့တယ္လို႔ က်မ ေျပာပါရေစ။”
ကုလသမဂၢက ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရး ဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္က စၿပီး ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားကို ခန္႔အပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ေလ်ာ့ပါးေစဖို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေျမာက္ေစဖို႔ အျပင္ အဓမၼ လုပ္အားေစခုိင္းမႈနဲ႔ ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရး အပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္ေရး အခ်ိဳုးေဖါက္ခံရမႈေတြအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ မစၥတာကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၆ႀကိမ္ လာေရာက္ ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ၿပီးခဲ့တဲ့ လဆန္းမွာပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၆ရက္ၾကာခရီး လာေရာက္ခဲ့တဲ့ ေနာက္မွာ မစၥတာကင္တားနားက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆိုး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ အခုထိရွိေနတုန္းပဲလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး နာဗီပီေလးကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ေတြ႔ေနရေပမယ့္ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ကိုေတာ့ ေတြ႔ေနရဆဲပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။
“ဘာပဲေျပာေျပာ အခုျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ေတြ႔ေနရၿပီး ဒီအၾကမ္းဖက္မႈ အဓိကရုန္းေတြ ေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၈၈ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး လူေပါင္း (ရ) ေသာင္းေလာက္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြါ ထြက္ေျပးေနၾကရတာမို႔ ဒါဟာ ေဒသခံေတြအားလံုးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ခံစားေစတာပါ။ ဒါ့အျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာလည္း လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ဆက္ၿပီး ေတြ႔ေနရေသးတာမို႔ ဒါက က်မတို႔ကို စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ပြါးတဲ့ အဓိကရုန္းေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈတရပ္ လုပ္ေပးဖို႔ ကုလသမဂၢက ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး ျမန္မာအစိုးရက ၾသဂုတ္လ ၁ရရက္ ေန႔မွာပဲ အဖြဲ႔၀င္ ၂၈ဦးပါ၀င္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႔တရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေၾကာင္း ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးေစခဲ့ပါတယ္။
ကုလသမဂၢရဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ေအာက္တိုဘာလထဲမွာ က်င္းပမယ့္ ၆၇ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ သူ႔ရဲ့ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Navi Pillay ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ေတြ အတြင္း ျဖစ္ပြါးေနတဲ့ အၾကမ္းဘက္မႈေတြအတြက္ေတာ့ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ရတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္ကေျပာျပေပးထားပါတယ္။
မေန႔က တနလၤာေန႔ Switzerland ႏိုင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာစတင္တဲ့ ၂၁ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးေကင္စီရဲ့ ညီလာခံမွာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး နာဗီ ပီေလးက ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး လက္ရွိအေျခအေနမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ၿပီးလုပ္ေနတာေတြ႔ရတယ္လို႔ အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ၿပီး လုပ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ သတင္းမီဒီယာေတြ အေပၚ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားတာ တခ်ိဳဳ႕ ေျဖေလွ်ာ့ေပးတာအျပင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ထပ္ၿပီးလႊတ္ေပးတာနဲ႔ တရားေရး ဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနတာမ်ိဳးပါ ေတြ႔ရပါတယ္။ OHCHR လို႔ေခၚတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုးက မၾကာခင္ကာလေတြ အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံကို ထိေတြ႔ဆက္ဆန္မႈေတြ တိုးလုပ္လာသလို ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလအတြက္ တကယ့္ကို အေထာက္အကူေတြ ေပးခဲ့တယ္လို႔ က်မ ေျပာပါရေစ။”
ကုလသမဂၢက ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရး ဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္က စၿပီး ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားကို ခန္႔အပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ေလ်ာ့ပါးေစဖို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေျမာက္ေစဖို႔ အျပင္ အဓမၼ လုပ္အားေစခုိင္းမႈနဲ႔ ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရး အပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္ေရး အခ်ိဳုးေဖါက္ခံရမႈေတြအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ မစၥတာကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၆ႀကိမ္ လာေရာက္ ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ၿပီးခဲ့တဲ့ လဆန္းမွာပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၆ရက္ၾကာခရီး လာေရာက္ခဲ့တဲ့ ေနာက္မွာ မစၥတာကင္တားနားက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆိုး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ အခုထိရွိေနတုန္းပဲလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး နာဗီပီေလးကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ေတြ႔ေနရေပမယ့္ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ကိုေတာ့ ေတြ႔ေနရဆဲပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။
“ဘာပဲေျပာေျပာ အခုျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ေတြ႔ေနရၿပီး ဒီအၾကမ္းဖက္မႈ အဓိကရုန္းေတြ ေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၈၈ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး လူေပါင္း (ရ) ေသာင္းေလာက္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြါ ထြက္ေျပးေနၾကရတာမို႔ ဒါဟာ ေဒသခံေတြအားလံုးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ခံစားေစတာပါ။ ဒါ့အျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာလည္း လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ဆက္ၿပီး ေတြ႔ေနရေသးတာမို႔ ဒါက က်မတို႔ကို စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ပြါးတဲ့ အဓိကရုန္းေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈတရပ္ လုပ္ေပးဖို႔ ကုလသမဂၢက ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး ျမန္မာအစိုးရက ၾသဂုတ္လ ၁ရရက္ ေန႔မွာပဲ အဖြဲ႔၀င္ ၂၈ဦးပါ၀င္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႔တရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေၾကာင္း ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးေစခဲ့ပါတယ္။
ကုလသမဂၢရဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ေအာက္တိုဘာလထဲမွာ က်င္းပမယ့္ ၆၇ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ သူ႔ရဲ့ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
From:VOA
No comments:
Post a Comment