သမိုင္းတေကြ႕မွ သခင္ဗဟိန္း

ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းတြင္ထင္ရွားခဲ့ေသာ သခင္ဗဟိန္းကို ၁၉၁၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၇ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ အင္းဝၿမိဳ႕ ကိုင္းတန္းရပ္၌ အဖ ပြဲစားႀကီး ဦးမွင္၊ အမိ ေဒၚဦးတို႔မွ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ေမြးခ်င္း ၇ ေယာက္ အနက္ ႏို႔ညႇာျဖစ္သည္။ အမည္ရင္းမွာ ေမာင္ဗဟိန္းျဖစ္သည္။ ညီ ငယ္ေမာင္သန္းႏိုင္မွာ ဂ်ပန္ေခတ္ မဂၤလာဒံုစစ္တကၠသိုလ္ ပထမပတ္ေက်ာင္းဆင္းျဖစ္၍ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ တိုင္း (၇) မွ ပါဝင္ခဲ့ သည္။

ငယ္စဥ္က အင္းဝၿမိဳ႕ မူလတန္းေက်ာင္း၊ မႏၱေလး ေအဘီအမ္ မိန္းကေလးေက်ာင္း၊ သက်သီဟဘုရားအနီး ဆရာငံုေက်ာင္းႏွင့္ မႏၱေလးအမ်ဳိးသားအထက္တန္းေက်ာင္းတို႔တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၃၅ တြင္ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း စာေမးပြဲကို ျမန္မာစာ၊ အဂၤလိပ္စာ၊ ရာဇ ဝင္ (သမိုင္း) ဘာသာ (၃) ခုစလံုးတြင္ ဂုဏ္ထူးရခဲ့သည္။ ၁၉၃၅ – ၃၇ တြင္ မႏၱေလးဥပစာေကာလိပ္၌ ပညာဆက္လက္သင္ယူသည္။ ၁၉ ၃၆ – ၃၇ အိုင္ေအအထက္တန္းကို ပါဠိဂုဏ္ထူးျဖင့္ေအာင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ပ ညာသင္ ခဲ့ၿပီး ၁၉၃၈ – ၃၉ ဘီေအ အထက္တန္းတြင္ ပညာသင္ၾကားေန စဥ္ ေရနံေျမ သပိတ္ေပၚေပါက္ လာရာ ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ အခ်ိန္ျပည့္ ဝင္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သည္။

အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝကပင္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ထက္သန္၍ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ သည္။ မႏၱေလးတြင္ ပါေတာ္မူ ေန႔အထိမ္းအမွတ္ ဆီမီးဖေယာင္းထြန္းညႇိရန္ စတင္လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၅ – ၃၆ ခုႏွစ္ မႏၱေလး ဥပစာေကာလိပ္ေက်ာင္းသားသမဂၢေခါင္း ေဆာင္အျဖစ္ ၁၉၃၆ ေဖေဖၚဝါရီ ၁၅ တြင္ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဒုတိယေက်ာင္းသားသပိတ္တြင္ ဦးေဆာင္ပါဝင္ခဲ့သည္။ သပိတ္အတြင္း စစ္ကိုင္း အထက္တန္းေက်ာင္းသြား၍ ဦးေဆာင္သပိတ္တားရာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မစၥတာေဒါင္းႏွင့္ တပည့္စေကာက္ အဖြဲ႕ဝင္ ေက်ာင္းသား မ်ား ဝိုင္း႐ုိက္ရာ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။

၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၉ ရက္ႏွင့္ ၁၀ ရက္တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ (ဗကသ) ညီလာခံကို မႏၱေလးဗဟိုအမ်ဳိးသားအထက္ တန္းေက်ာင္း၌က်င္းပရာ ကိုဗဟိန္းသည္ ညီလာခံဧည့္ခံႀကိဳ ဆိုေရးဥကၠအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အဆိုပါညီလာခံသို႔ အိႏၵိယကြန္ဂရက္ပါတီေခါင္းေဆာင္ ဂ်ဝါဟာ လာေန႐ူးႏွင့္ သမီး အင္ဒီရာတို႔တက္ေရာက္၍ သဘာပတိအျဖစ္ ကိုေအာင္ဆန္းက ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သည္။

ယင္းညီလာခံတြင္ ဧည့္ခံႀကိဳဆိုေရးဥကၠ႒ ကိုဗဟိန္းက …
“ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာအစည္းအေဝးႀကီးသို႔ ကမၻာႀကီးတဝန္းလံုး၏ ခ်ီးမြမ္းခံရေသာ နာမည္ေက်ာ္ပုဂၢိဳလ္ႀကီး ပန္ဒစ္ဂ်ဝါ ဟာေန႐ူး ႂကြေရာက္အားေပးခ်ီးျမႇင့္သည့္အတြက္ အတိုင္းမသိေက်းဇူးတင္၍ ခ်ီးမြမ္းေထာပနာျပဳကာ ဝမ္းေျမာက္လွေၾကာင္း၊ ဤသို႔ သိန္း သန္းကုေဋမွ်ေသာ ဆင္းရဲသား တို႔၏ေခါင္းေဆာင္ႀကီးသည္ ကြၽႏု္ပ္တို႔၏ရဲေဘာ္မ်ားၾကားမွ မားမားမတ္မတ္ရပ္၍ နည္းေပးလမ္းျပျပဳလုပ္ျခင္း ျဖင့္ ဗမာႏိုင္ငံႀကီးအတြက္ ယခုကဲ့သို႔ေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးတဦးလိုေနေၾကာင္းသိရ၍ ဝမ္းနည္းမိေၾကာင္း။ ဤကဲ့သို႔ ဂုဏ္ယူဖြယ္ေကာင္း ေသာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ရွိ သည့္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ပန္ဒစ္ကဲ့သို႔ေသာပုဂၢိဳလ္ေ ၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေက်ာင္းသားတို႔မွာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္တိုးတက္ရင့္သန္ေစလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း၊ ရဲေဘာ္မ်ား ဤအႀကိမ္သည္ ဒုတိယအႀကိမ္ေႁမွာက္ ေက်ာင္းသားရဲေဘာ္အခ်င္းခ်င္း ေတြ႕ဆံုစုေဝးေဆြးေႏြး ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုညီလာခံမွစ၍ ေက်ာင္း သားေခါင္းေဆာင္ကို ဗဟိန္း၏ ေခါင္းေဆာင္မႈစြမ္းရည္ သည္ ပိုမို ထင္ရွားလာခဲ့ေလသည္။

ထို႔ေနာက္ ၁၉၃၇-၃၈ တြင္ ကိုဗဟိန္းသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ (တကသ) ႏွင့္ ဗမာႏိုင္ငံႏုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသား မ်ားသမဂၢ (ဗကသ) ၏ အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္လာသည္။ ၁၉၃၇ – ၃၈ တြင္ ဗကသမွ သံုးလတစ္ႀကိမ္ထုတ္ေဝသည့္ “မ်ဳိးၫြန္႔” မဂၢ ဇင္းအယ္ဒီတာအျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။

ကိုဗဟိန္းသည္ စာေပဝါသနာထံု၍ ဂီတကိုျမတ္ႏိုးသည္။ ကာလေပၚ ဗမာ့ဂီတအေျခအေနကို စမ္းဝါးမိသူျဖစ္သည္။

ဆရာဒုဂုန္တာရာက သူ၏ “႐ုပ္ပံုလႊာ” စာအုပ္တြင္ “ကိုဗဟိန္း သို႔မဟုတ္ ကဗ်ာ” ေခါင္းစဥ္တပ္၍ “အကယ္၍ ကိုဗဟိန္းသည္ ႏိုင္ငံေရး သမားမျဖစ္လွ်င္ ဧကန္စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္မည္ဟု ကြၽန္ေတာ္ထင္သည္။ သူသည္ စာေပကိုလည္း အင္မတန္ဝါသနာပါသည္။ ကားလ္မတ္စ္၏ ကြန္ျမဴနစ္စာေပ ပရိယတၱိကိုသာမဟုတ္၊ အႏုစာေပစသည္ကိုလည္း ဖတ္သူျဖစ္သည္။ ႐ုရွားစာေရးဆရာႀကီး ေဂၚကီကို သူအေတာ္ႀကိဳက္သည္။

တခါကသူသည္ ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္အတြင္း၌ တကၠသိုလ္သမဂၢတြင္ရွိစဥ္၊ ေဂၚကီ၏ဝတၳဳတိုစ္ပုဒ္ကို ဗမာလိုဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာ ျပန္ဖူးသည္။ သူသည္ ကြၽန္ေတာ့္ေရွ႕တြင္ပင္ ဝတၳဳတိုကိုေရးေလသည္။

သူ၏ဝတၳဳသည္ ထိုအခါက နာမည္ထြက္စျပဳလ်က္ရွိေသာ လက္ေရြးစင္မဂၢဇင္းတြင္ပါသည္။ (လက္ေရြးစင္မဂၢဇင္းကို စတင္တည္ေထာင္သူ အယ္ဒီတာမွာ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္တြင္ မၾကာခဏေရးေလ့ရွိေသာ ကြယ္လြန္သူ အဆန္းဆရာႀကီးျဖစ္သည္။) ကိုဗဟိန္းေရးသာ ဝတၳဳတို၏ အမည္မွာ “ေလလြင့္သူ” ျဖစ္၍ ပစၥည္းမဲ့အခ်င္းခ်င္း ဆင္းရဲေသာဘဝအေကြ႕၌ ေတြ႕ဆံုကာ ရင္းႏွီးခင္မင္ပံုသဘာဝကို ျပထားေသာငတ္မြတ္ ျခင္း ဘြဲ႕တစ္ပုဒ္ျဖစ္ေလသည္။

ဒဂုန္မဂၢဇင္းတြင္ပါဝင္ေသာသူ၏ “ဘဝခရီး” အမည္ရွိဝတၳဳတိုကား ဝတၳဳတိုဂုဏ္ႏွင့္ ႂကြယ္ဝျပည့္စံုလွသည္။ ကုလား-ဗမာ အဓိက႐ုဏ္းကို ေနာက္ကားခံကာ ဆင္းရဲမြဲေတေသာ ပန္းခ်ီဆရာသူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္၏ ေမတၱာႏွင့္ ငတ္မြတ္ျခင္းအေၾကာင္းကိုေပါင္းစပ္၍ ေရးသားထား သည္။ သည္အထဲတြင္ အရင္းရွင္ စနစ္၏စာရိတၱကိုလည္း သိမ္ေမြ႕စြာထည့္သြင္းထားေသးသည္။

ထြန္းေအးစာအုပ္ျဖန္႔ခ်ိေရးဌာနမွထုတ္ေဝေသာ “ဓနရွင္ေသာက” ကား ထင္ရွားသည္။ ဓနရွင္ေသာကသည္ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို မ်ဳိးေစ့ခ်ေပး ေသာ သစ္ေစ့ေကာင္းတေစ့ျဖစ္သည္။ ရွင္းလင္းျပတ္သား၍လွသည္။ ဤစာအုပ္တြင္ ကိုဗဟိန္းသည္ အေရးအသား၌ ႏိုင္နင္းကြၽမ္း က်င္ ေၾကာင္း ေဖၚႂကြားထားေလ ၏။ သူသည္ စာေရးေကာင္းသူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။

အဂၤလိပ္ေျပးကာနီး သူေထာင္မက်ခင္က ခ်ားလ္ဒစ္ကင္း၏နာမည္ေက်ာ္ “ေမွ်ာ္တလင့္လင့္” ဝတၳဳႀကီးကို “လူ႔အလုိ” အမည္ျဖင့္ ေရးဖူး သည္။ သို႔ေသာ္ တိုင္းျပည္ပ်က္ခိုင္ႏွင့္ၾကံဳသျဖင့္ စာမ်က္ႏွာ (၆၀) ေက်ာ္သာ ပံုႏွိပ္ၿပီးစီးရေသးသည္။ အကယ္၍ ဝတၳဳအတြက္သာလွ်င္ ျမန္ မာစာေပေလာ ကတြင္ ေက်ာ္ေစာ ထင္ရွားဦးမည့္ ဝတၳဳေကာင္းတစ္ပုဒ္ျဖစ္ေလသည္။ သူသည္ ႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားျဖင့္ အလုပ္႐ႈပ္ေနေလရာ တေဖာင္႐ိုက္ေနစဥ္ ေနာက္တစ္ေဖာင္ဆက္စီႏိုင္ရန္ ပန္းဆိုးတန္းရွိ ထြန္းေအးစာအုပ္ျဖန္႔ခ်ိေရးဌာန အလုပ္ခန္းတြင္ထိုင္ကာ ေရးေပး ေသာဝတၳဳျဖစ္သည္။ သူ႔မွာ ဝတၳဳေရးဆရာႀကီး တစ္ေယာက္ ျဖစ္ႏိုင္ေသာ လကၡဏာေတြ အမ်ားႀကီးရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္ကို လြတ္ လပ္ခ်င္ေသာစိတ္၊ ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေထာင္လိုေသာ စိတ္က ျပင္းထန္လြန္းလွ သျဖင့္သာ ေက်ာင္းသားဘဝကတည္းကပင္ ေထာင္က်ဆင္းရဲအနစ္နာခံကာ ႏုိင္ငံေရးသမားျဖစ္လာရျခင္းျဖစ္ေပသည္။

“ဇမၺဴကြၽန္းလံုး” သီခ်င္းကို ဂီတ၌အတန္ဝါရင့္သူမ်ားသာ ရေပသည္။ ကိုဗဟိန္းသည္ ဇမၺဴကြၽန္းလံုးသီခ်င္းခံကို အစအဆံုးပင္ဆိုႏုိင္သည္မွာ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေလသည္။ ဇမၺဴကြၽန္းလံုးသည္ ဂီတဝိေသာဓနီက်မ္း၌ တစ္မ်က္ႏွာေက်ာ္ရွည္လ်ားသည္။

ေအဝမ္းဓါတ္ျပားမ်ားလို သူသည္ႏွစ္သက္သည္။ ျပည္လွေဖဆိုေသာ နတ္ရွင္ေနာင္သီခ်င္းကို တူရိယာတီးမႈတ္သူေတြတိုင္း တီးခိုင္းေလ့ ရွိသည္။ နတ္ရွင္ေနာင္ ထဲမွာ “ေပၚေႏြလလွ်င္” ရတုကို မရတရျဖင့္ ညည္းသည္။ ဒိုရာသန္းေအး “ဘိလပ္ျပန္သန္း”၏ “ေလွကေလး”ကိုလည္း သူအေတာ္သေဘာက်သည္။

တကၠသိုလ္ရာဇဝင္ ကထိကဦးဘၫြန္႔သီဆို ဓါတ္ျပားသြင္းေသာ “ဆုထူးရြယ္” သီခ်င္းကို သူသည္ဓါတ္ျပားမထြက္ခင္ကတည္းက ရေန သည္။ ဦးဘၫြန္႔မွာ ကိုဗဟိန္းႏွင့္ခရာ ဦးဘၫြန္႔တေယာေလးႏွင့္ ဆိုေလ့ရွိသည္ကို နားျဖင့္မွတ္ၾကားကာ ရေနဟန္တူေလသည္။ ကိုဗဟိန္း ကား အျခားႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားလို မဟုတ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္သာမဟုတ္၊ အႏုပညာသမားေတြႏွင့္လည္း ခင္မင္ေပါင္းသင္းသူျဖစ္ ေလသည္။” ဟူ၍ ေရးသားထားေလသည္။ သခင္ဗဟိန္းသည္ ႏိုင္ငံေရးစာေပသာမက အႏုစာေပ (ရသစာေပ)၊ ဝတၳဳ၊ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ဒဂံုမဂၢဇင္း၊ နဂါးနီဂ်ာနယ္ႏွင့္ လက္ေရြးစင္မဂၢဇင္း တို႔တြင္ ေရးသားခဲ့သည္။ အင္းစိန္တြင္း၌ အက်ဥ္းက်ခံရစဥ္အတြင္း “ဓနရွင္ေသာက” (၁၉၃၉) ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံု (၁၉၃၉) ကမၻာစစ္ႏွင့္ ဗမာေနာင္ေရး (၁၉၃၉) စာအုပ္မ်ား ေရးသားခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ၁၉၃၈ – ၃၉ တြင္ တကသ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ တကသႏွင့္ ဗကသ ႏွစ္ဖြဲ႕လံုး၏ဥကၠျဖစ္သူ သခင္ေအာင္ဆန္း ေက်ာင္းသားဘဝမွ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးကို ဝင္ေရာက္သြားရာ ဒုတိယဥကၠ႒ ကိုလွေရႊ (ေဆးေက်ာင္းသား အာဏာရွင္ ကိုလွေရႊ) ကိုယ္စား ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။

ထိုသို႔တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ၁၉၃၈ ႏိုင္ဝင္ဘာလ ၃၀ ရက္တြင္ ေရနံေျမလုပ္သားသပိတ္တပ္ႀကီးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ခ်ီတက္လာရာ မေကြးၿမိဳ႕အေရာက္တြင္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ဟန္႔တားမႈေၾကာင့္ ေရနံေျမအလုပ္သမားမ်ား ဆက္လက္ခ်ီတက္ရန္ အခက္အခဲမ်ားၾကံဳေတြ႕ ေနရစဥ္ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢေခါင္းေဆာင္မ်ား အစီအစဥ္ျဖင့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢဥကၠ႒ ကိုဗဟိန္းႏွင့္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ကိုဗေဆြ (ေနာင္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္) ႏွစ္ဦး မေကြးသို႔သြားေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၃၈ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ တြင္ မေကြးၿမိဳ႕ မဲထီး ေက်ာင္းတိုက္ သပိတ္ေမွာက္ေရနံေျမအလုပ္သမားမ်ားတရားပြဲကို သခင္စိုး၊ သခင္ထိန္ဝင္း၊ သခင္ေဖသန္းတို႔ႏွင့္အတူ ကိုဗဟိန္းသည္ တရားေဟာခဲ့သည္။ တရားပြဲတြင္ သမဂၢဥကၠ႒ ကိုဗဟိန္းက “ျမင္းခြာတစ္ခ်က္ေပါက္လွ်င္ မီးဟုန္းဟုန္းေထာက္ရမည္” ဟု ၾကံဳးဝါးခဲ့ရာ ႏုိင္ငံအႏွံ႔ပ်ံ႕သြားေလသည္။

တရားပြဲအၿပီးတြင္ သခင္စိုး၊ သခင္ထိန္ဝင္း၊ ကိုဗေဆြ၊ သခင္ေဖသန္းတို႔ႏွင့္အတူ သခင္ဗဟိန္းသည္ ဖမ္းဆီးခံရၿပီး မေကြးတရား႐ံုးက ေထာင္ဒဏ္ ၃ လခ်မွတ္၍ အင္းစိန္ေထာင္သို႔ ခ်က္ခ်င္းလႊဲေျပာင္းခဲ့သည္။

ယင္းသို႔ သမဂၢဥကၠ႒ ကိုဗဟိန္းႏွင့္ အတြင္းေရးမွဴး ကိုဗေဆြတို႔ကိုဖမ္းဆီးမႈေၾကာင့္ ဒုတိယဥကၠ႒ ကိုလွေရႊ (ေနာင္အာဏာရွင္လွေရႊ) ႏွင့္ သမဂၢေခါင္းေဆာင္မ်ား ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ၁၉၃၈ ေက်ာင္းသားသပိတ္ေပၚ ေပါက္လာသည္။ ၁၉၃၈ ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ သမဂၢဦး ေဆာင္၍ ေက်ာင္းသားမ်ားပုဒ္မ ၁၄၄ ကိုဆန္႔က်င္ကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းလွည္လည္ဆႏၵျပသည္။ ျပည္သူ႔လြတ္လပ္မႈကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္သည့္ တရားဥပေဒမ်ား ပယ္ဖ်က္ေရး၊ သမဂၢဥကၠ႒ ကိုဗဟိန္းႏွင့္ အတြင္းေရးမွဴး ကိုဗေဆြတို႔ကို အျမန္လႊတ္ေပးေရးေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားမရသျဖင့္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၀ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အပါအဝင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ေက်ာင္းေပါင္းစံု ေက်ာင္းသားထုက အ တြင္းဝန္မ်ားရံုး (ေနာင္ဝန္ႀကီးမ်ား႐ံုး) ကိုဝိုင္း၍ သပိတ္တားဆႏၵျပသည္။ ျမင္းစီးပုလိပ္မ်ား ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္း ၍ ႐ိုက္ႏွက္သျဖင့္ ပုလိပ္မ်ား၏ရိုက္ႏွက္ခံရသည့္ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ၁၉၃၈ ဒီဇင္ဘာလ ၂၂ တြင္ မနက္ ၁ နာရီ ၂၅ မိနစ္တြင္ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားကိုေအာင္ေက်ာ္ ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ရေလသည္။

ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္တြင္ အေရးေတာ္ပံုအတြင္း အသက္ေပးခဲ့ရသည့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢေခါင္းေဆာင္ ကိုေအာင္ေက်ာ္၏ စ်ာပနအခမ္းအနား ကိုက်င္းပရာ အင္းစိန္ေထာင္တြင္းမွ သမဂၢဥကၠ႒ ကိုဗဟိန္းက ကိုေအာင္ေက်ာ္အား ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳစာကို ေရးပို႔ခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ကိုဗဟိန္းသည္ အက်ဥ္းေထာင္မွလြတ္ေျမာက္ၿပီးေနာက္ ဘီေအစာေမးပြဲမေျဖေတာ့ဘဲ ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ အခ်ိန္ျပည့္ဝင္ေရာက္ ေဆာင္ ရြက္သည္။ ၁၉၃၉ မတ္လတြင္ ကိုဗဟိန္းသည္ ဒဂုန္တရာႏွင့္အတူ တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္သို႔သြားခဲ့သည္။ လမ္းပန္းအေျခအ ေန ေကာင္းပါက တ႐ုတ္ျပည္ဘက္သို႔ကူ၍ အမွတ္ ၈ တပ္နီေတာ္ (8th Route Red Army) ရွိသည့္ အေနာက္ေျမာက္ျပည္နယ္ကို သြားေရာက္ ရန္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔ႏွစ္ဦးသည္ ရွမ္းျပည္ပုဒ္မ ၁၀ ျဖင့္ တားဆီးခံရ၍ နမၼတူၿမိဳ႕မွ ျပန္လွည့္လာရသည္။ ယင္းေနာက္ ၁၉၃၉ ၾသဂုတ္ ၁၅ တြင္ စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ ေျမနီကုန္း၊ ေျမႏုလမ္းအမွတ္ (၁၄) ကိုဗဟိန္းေနထိုင္သည့္အိမ္တြင္ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္လွေဖ (ေနာက္ ဗိုလ္လက်္ာ)၊ သခင္စိုး၊ ရဲေဘာ္နာ့တာႏွင့္အတူ ကိုဗဟိန္းသည္ ေျမေအာက္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အျမဳေတပါတီကို လွ်ဳိ႕ဝွက္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ စစ္ကိုင္းဟန္တင္၏ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးသို႔ စာအုပ္ စာ ၃၂၀ ၌ ေျမေအာက္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အေရွ႕ပိုင္း ၄၉ လမ္း၊ အိမ္နံပါတ္ ၁၈၈ ၌ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ဖြဲ႕စည္းသည္ဟူ ၍ ေဖၚျပထားသည္။

၁၉၃၉ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ဖြဲ႕စည္းေသာဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းတြင္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ကိုဗဟိန္းသည္ ပါဝင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၀ မွ ၁၉၄၁ အထိ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတြင္ ဘာသာျပန္အယ္ဒီတာအျဖစ္ေဆာင္ရြက္၍ ႏိုင္ငံေရးအခ်ိန္ျပည့္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဆရာအတတ္သင္ေက်ာင္းသူ မခင္ႀကီးႏွင့္လက္ထပ္ၿပီး ဇနီးေမာင္ႏွံႏွစ္ဦးစလံုး တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးဝင္ေရာက္ခဲ့ရာ သခင္ဗဟိန္းအမည္တြင္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ အိႏၵိယကြန္ဂရက္ပါတီဝင္ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္တင္ေမာင္ (ပန္းတေနာ္)၊ သခင္အုန္းျမင့္ (တိုးတက္ေရး)၊ သခင္ခင္ေအာင္၊ သခင္အုန္းေဖ (ဝါးခယ္မ)၊ သခင္ဗသြင္၊ ဆင္ဂုပၸတား၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ကိုထြန္းရွိန္ႏွင့္အတူ သခင္ဗဟိန္းသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ရမ္းဂါး (Ramgarh) ၌က်င္းပသည့္ အိႏၵိယအမ်ဳိးသား ကြန္ဂရက္ ႏွစ္ပတ္လည္အစည္းအေဝးသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။

သခင္ဗဟိန္းသည္ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇူလိုင္တတိယပတ္တြင္ တကၠသိုလ္သမဂၢ၌ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးႏွင့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢေခါင္းေဆာင္မ်ား ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံျခားအကူအညီရွာေဖြေရး လွ်ဳိ႕ဝွက္အစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ အဆိုပါအစည္းအေဝး၌ ႏုိင္ငံ ျခား အကူ အညီရွာေဖြရန္ သခင္ေအာင္ဆန္း ႏွင့္ သခင္ေက်ာ္စိန္တို႔ကို ေရြးခ်ယ္တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သခင္ေက်ာ္စိန္အစား သခင္လွၿပိဳင္ အားေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။

၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သမဂၢ၌က်င္းပသည့္ ဗမာ့ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားညီလာခံတြင္ ရဲေဘာ္ဂို ရွယ္ႏွင့္အတူ “ဓနရွင္ခရီးစဥ္သေဘာတရား” ႏွင့္ “ေဘာဂေဗဒအစြန္း ထြက္တန္ဖိုး” တို႔ကို ေဟာေျပာပို႔ခ်သည္။

၁၉၄၁ မတ္ ၁၀ တြင္ ပဲခူးၿမိဳ႕၌ က်င္းပသည့္ပဥၥမအႀကိမ္ေႁမွာက္ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံး၏ ဒုတိယအႀကိမ္အစည္းအေဝး တြင္ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ ပံုပါတီကို ျပည္တြင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ အေဝးေရာက္အဖြဲ႕ဟူ၍ ႏွစ္ပိုင္းခြဲၿပီးဖြဲ႕စည္းရာ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕ကို သခင္ျမအားလည္း ေကာင္း၊ အေဝးေရာက္အဖြဲ႕ကို သခင္ေအာင္ဆန္းအားလည္းေကာင္း ေခါင္းေဆာင္ရန္တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕သည္ အျမင့္ ဆံုးအာဏာပိုင္အဖြဲ႕ျဖစ္၍ အေဝးေရာက္ အဖြဲ႕သည္ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕၏လက္ေအာက္ခံျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕၏ဌာနခ်ဳပ္တာဝန္ခံ အမႈ ေဆာင္မ်ားမွာ …

- သခင္ျမ (ဥကၠ႒)
- သခင္ခ်စ္ (အတြင္းေရးမွဴး)
- သခင္ဗေဆြ (စစ္ေရးဌာနႏွင့္ စည္းရံုးေရးဌာမွဴး)
- ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း (ေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရးမွဴး)
- နဂါးနီဦးထြန္းေရႊ (စည္းရံုးေရးမွဴး)
- သခင္ဗဟိန္း (ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးမွဴး)
- ကိုထြန္းအုံ(တကၠသိုလ္သမဝါယမ) (ဘ႑ာေရးမွဴး) တို႔ျဖစ္သည္။

သခင္ဗဟိန္းသည္ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕၏ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးမွဴးအေနျဖင့္ “အေရးေတာ္ပံု”၊ “ဗမာ့ေတာ္လွန္မႈ”၊ စီးပြားေရးစာေစာင္မ်ားကို ကြန္ျမဴနစ္ပါ တီအမည္ျဖင့္ လွ်ဳိ႕ဝွက္ျဖန္႔ခ်ိသည္။

၁၉၄၀ ၾသဂုတ္ ၈ တြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံ အမိြဳင္ၿမိဳ႕သို႔ လွ်ဳိ႕ဝွက္သြားေသာ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္လွၿမိဳင္ (ေနာင္ဗိုလ္ရန္ေအာင္) တို႔သည္ အမိြဳင္မွတဆင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို တိုက်ဳိၿမိဳ႕သို႔ ၁၉၄၀ ႏိုင္ဝင္ဘာ ၁၂ တြင္ ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ၁၉၄၁ မတ္ ၄ တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ လွ်ဳိ႕ဝွက္ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာေသာ သခင္ေအာင္ဆန္းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သကၤန္းကြၽန္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ ျခံတစ္ျခံ၌ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရးတာဝန္ခံမ်ားျဖစ္ ၾကသည့္ သခင္ျမ၊ သခင္ခ်စ္၊ သခင္ဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ သခင္ဗဟိန္းတို႔ႏွင့္ လွ်ဳိ႕ဝွက္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ထို႔ေနာက္ သခင္ဗဟိန္းသည္ သခင္ျမ၏ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္ လွ်ဳိ႕ဝွက္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ၁၉၄၁ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ၿဗိတိ သွ်အစိုးရ၏ ကာကြယ္ေရးပုဒ္မျဖင့္ ဖမ္းဆီးျခင္းခံရသည္။ ၁၉၄၂ ဇန္နဝါရီလတြင္ သခင္ဗဟိန္းအား မႏၱေလးေထာင္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ခံရ သည္။ ထိုစဥ္အတြင္း မႏၱေလးသို႔ ၁၉၄၂ ဧၿပီလ တြင္ တရုတ္ျပည္ သမၼတခ်န္ေကရွိတ္၏ အၾကံေပးအရာရွိ ဂ်င္နရယ္ပီအက္စ္ဝမ္းဆိုသူ ေရာက္ရွိလာၿပီး ဂ်ပန္ဆန္႔က်င္ေရးသခင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ သခင္ႏု၊ သခင္စိုး၊ သခင္ေက်ာ္စိန္၊ သခင္ဗဟိန္းတို႔ႏွင့္ ေဆြးေႏြးၿပီး အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ မႏၱေလးေထာင္မွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းေနာက္ မႏၱေလးမွတ ဆင့္ တရုတ္ျပည္သို႔အသြား ေမၿမိဳ႕ (ျပင္ဦးလြင္) ေတာင္ေျခအေရာက္တြင္ လားရႈိးကို ဂ်ပန္တပ္မ်ားက သိမ္းပိုက္ လိုက္ၿပီးဟုသတင္းၾကားရသျဖင့္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္၍ မႏၱေလးေထာင္သို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။ ၁၉၄၂ ေမလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ မႏၱေလးေထာင္ကိုဖြင့္ေပးသျဖင့္ သခင္ဗဟိန္းသည္ သ ခင္ႏု၊ သခင္ေက်ာ္စိန္၊ သခင္စိုးတို႔ႏွင့္အတူ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္သြားခဲ့သည္။

လြတ္ေျမာက္သည္ႏွင့္ သခင္ဗဟိန္းသည္ ဇနီးမခင္ႀကီး ခင္ႀကီးႏွင့္ သူ႔မိဘမ်ားရွိေနသည့္အင္းဝသို႔ လိုက္သြားခဲ့သည္။ ၁၉၄၂ ဇြန္လဆန္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္လက်္ာ၊ သခင္သန္းထြန္းတို႔ အမရပူရၿမိဳ႕သို႔ေရာက္ရွိလာၿပီး သခင္ဗဟိန္းႏွင့္ေတြ႕ဆံုၿပီး ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ဆန္႔က်င္ ေရးအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးၾကသည္။ သခင္ဗဟိန္းသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ မဟာမိတ္တပ္မ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္ယူသည့္ သခင္စိုး၊ ကိုသိန္းေဖ၊ သခင္တင္ေရႊ (ေက်ာက္ဆည္) တို႔ႏွင့္ လွ်ဳိ႕ဝွက္ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။

ယင္းေနာက္ ၁၉၄၃ စက္တင္ဘာလတြင္ အဓိပတိ ေဒါက္တာဘေမာ္က သခင္ဗဟိန္းကို အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာနအတြင္းဝန္အျဖစ္ ခန္႔ အပ္လိုက္သည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ေခြၽးတပ္ (အလုပ္သမားတပ္) တြင္ တာဝန္ခံခန္႔လိုက္သည္။ သခင္ဗဟိန္းသည္ သူ႔ဆႏၵကိုမေမးဘဲ ဤသို႔ရာထူးခန္႔ထားျခင္းကို မေက်နပ္သျဖင့္ ရံုးမတက္ဘဲေနခဲ့သည္။ သူတို႔လင္မယားသည္ အလုပ္မရွိ၊ ဝင္ေငြမရွိျဖစ္ေနသျဖင့္ ၾကားမွ မေနႏိုင္ၾကသည့္ သခင္ႏုႏွင့္ သခင္သန္းထြန္းတို႔က ေဒါက္တာဘေမာ္ကိုခ်ဥ္းကပ္ၿပီး အလုပ္တေနရာရေအာင္ေျပာေပးၾကသည္။ ဤသို႔ ျဖင့္ သခင္ဘဟိန္းသည္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး သခင္ႏု၏ရံုးတြင္ ဒုတိယအတြင္းဝန္ရာထူးကို ရရွိခဲ့သည္။ ေနစရာမရွိသျဖင့္ သခင္ႏု၏ျခံ (ယခုဆီဒိုးနားဟိုတယ္) ဝင္းထဲတြင္ တဲထိုးေနခဲ့ရသည္။

၁၉၄၄ ေမလတြင္ သခင္ဗဟိန္းသည္ ဇနီးသည္ ဖခင္ႀကီးတို႔ကိုပါေခၚၿပီး သခင္ႏုကိုပင္မတိုင္ပင္ဘဲ သခင္စိုးပုန္းေအာင္းေနသည့္ ကြမ္းျခံ ကုန္းသို႔ တိတ္တဆိတ္ ေျမလွ်ဳိးသြားခဲ့သည္။ ကြမ္းျခံကုန္း အင္းဂလံုးရြာ ဆန္စက္ပိုင္ရွင္ ဦးဖိုးထြန္းအိမ္တြင္ သခင္စိုးႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ သခင္ဗဟိန္းတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံ ယခုကဲ့သို႔ ေျမလွ်ဳိးသြားသည့္အတြက္ သခင္ႏုမေက်မနပ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသျဖင့္ သခင္ဗဟိန္းတို႔သည္ သခင္ႏုျခံထဲသို႔ျပန္လာ၍ က်န္းမာေရးအေၾကာင္းျပကာ ရာထူးမွႏုတ္ထြက္၍ ျဖဴးနယ္ဘက္သို႔ ေျမလွ်ဳိးခဲ့ျပန္သည္။ ျဖဴးနယ္တြင္ သခင္ သန္းေဖ၊ သခင္သိန္းေမာင္ (ေနာင္ရဲေဘာ္ျမ)၊ ကိုေမာင္ေမာင္ (ေနာင္ဦးျမင့္ေဆြ)၊ ေမာင္ေမာင္စိန္ စသည့္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးရဲေဘာ္ မ်ားကို ႏုိင္ငံေရးသင္တန္းေပးၿပီး နယ္လူထုကို ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ သခင္ဗဟိန္းသည္ လႈံ႕ေဆာ္စည္း႐ုံးခဲ့သည္။

၁၉၄၄ ၾသဂုတ္ ၄ မွ ၇ အထိ ပဲခူးၿမိဳ႕ ဘီဒီေအ ခံျပတပ္ရင္းရွိ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာေနအိမ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၊ သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္းတို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး၍ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဖြဲ႕စည္းေရးသေဘာတူ၍ ၾသဂုတ္ ၂၃ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကန္ေတာ္ႀကီးပတ္လမ္း (ယခုနတ္ ေမာက္လမ္း) ႏွင့္ ဗိုလ္ျမတ္ထြန္းလမ္းေထာင့္ရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနအိပ္၌ ဗမာ့တပ္မေတာ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားေတြ႕ဆံုရန္ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဖတပ) Anti-Fascist Organization (AFO) ဖြဲ႕စည္း၍ ဖတပ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕ဝင္အ ျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။

ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ သခင္ဗဟိန္းတို႔ဇနီးေမာင္ႏွံသည္ ကိုထြန္းလိႈင္၊ မသန္းျမင့္အမည္ျဖင့္ ေတာင္ငူေျပာက္က်ားစစ္တာဝန္ခံအျဖစ္ ဖက္ဆစ္တို႔ကို ရြပ္ရြပ္ခြၽံခြၽံတိုက္ခဲ့ရာ သခင္ဗဟိန္းေခါင္းေဆာင္သည့္ ေျပာက္က်ားတပ္မ်ားက ဂ်ပန္စစ္သည္ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ က်ဆံုးခဲ့သည္အထိ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္သံု႔ပန္း ၆၀၀ တို႔ကိုလည္း လက္ရဖမ္းဆီးမိခဲ့ၿပီး ဂ်ပန္စစ္လက္နက္ အေျမာက္အမ်ားကို သိမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့သည္။

ဤသို႔စစ္ေရးစြမ္းေဆာင္မႈေၾကာင့္ သခင္ဗဟိန္းကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဗိုလ္မွဴးႀကီးအဆင့္ခန္႔အပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဗမာ့တပ္မေတာ္က ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို အထင္လြဲမည္စိုး၍ ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။

ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးၿပီးေနာက္ သခင္ဗဟိန္းသည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္၊ အလုပ္သမား သမဂၢဥကၠ႒၊ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္ လပ္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဖတပလ) ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ဌက္ဖ်ားေရာဂါႏွင့္ ဆင္းရဲပင္ပန္းမႈဒဏ္ ရာမ်ားေၾကာင့္ က်န္း မာေရးခ်ဳိ႕တဲ့လာသည္။ က်န္းမာေရးအတြက္ အနားမယူဘဲ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ ပံုပါတီ ပူးေပါင္းေရး၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါ တီ ႏွစ္ျခမ္းမကြဲေရးအတြက္ မနားမေနေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

၁၉၄၅ ၾသဂုတ္ ၁၉ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကန္ေတာ္ႀကီးေစာင္းရွိ ေနသူရိန္ကဇာတ္ရံု၌ ဖတပလမွႀကီးမွဴးက်င္းပသည့္ လူထုအစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္၍ ဖတပလ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕ဝင္ ၁၉၄၆ ဇန္နဝါရီ ၁၇ မွ ၁၈ အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္အလယ္ပစၥ ဖဆပလ ျပည္ လံုးကြၽတ္ညီလာခံတြင္ ကိုယ္စားလွယ္စီစစ္ေရးအဖြဲ႕ဝင္၊ ၁၉၄၆ ေဖေဖၚဝါရီလ ၂၂ မွ မတ္ ရ ထိ က်င္းပေသာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဗဟိုေကာ္ မတီအစည္းအေဝးက သဘာပတိသခင္ဗဟိန္း အမည္ျဖင့္ ပါတီတြင္းဂုိဏ္းခြဲမႈက်ဴးလြန္သည့္ သခင္စိုး၏တပည့္ရင္း ၇ ဦးကို ပါတီမွထုတ္ ပယ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ မတ္ ၁၀ ရက္တြင္ သခင္စိုးဦးေဆာင္၍ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ဗမာျပည္) (အလံနီပါတီ) ခြဲထြက္ သြားခဲ့သည္။ သခင္ဗဟိန္းမွာ သခင္သန္းထြန္း၊ ကိုသိန္းေဖ (ပါတီအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး) တို႔ႏွင့္အတူ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (အ လံျဖဴပါတီ)၏ ပါတီဗဟိုေကာ္မတီဝင္အျဖစ္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။

ပါတီကြဲၿပီးေနာက္ သခင္ဗဟိန္း၏ က်န္းမာေရးမွာ တျဖည္းျဖည္းဆိုးဝါးလာခဲ့ရာ ပါတီမွခြင့္ေတာင္း၍ မႏၱေလး မိဘရပ္ထံ ျပန္၍ေနသည္။ ထို႔ေနာက္ မႏၱေလးေဆးရံုႀကီးတြင္ တက္ေရာက္ကုသေနစဥ္ ၁၉၄၆ ႏိုဝင္ဘာ ၁ ၌ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ထုတ္ ပယ္လိုက္သည့္သတင္း ၾကားသိရၿပီးေနာက္ စိတ္ထိခိုက္ကာ ၁၉၄၆ ႏိုင္ဝင္ဘာ ၂၀ ဗုဒၶဟူးေန႔ (အသက္ ၃၀ အရြယ္) တြင္ မႏၱေလးေဆးရံုႀကီး၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။ ကြယ္လြန္စဥ္က ဇနီးမခင္ႀကီး က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ မခင္ႀကီးႏွင့္ သားတစ္ေယာက္ထြန္းကားခဲ့ေသာ္လည္း သားမွာငယ္ စဥ္ကပင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။

သခင္ဗဟိန္းကြယ္လြန္ေၾကာင္း သတင္းၾကားသိသည္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း မႏၱေလးသို႔ေရာက္လာကာ ေဆးရံုတြင္ သခင္ဗဟိန္း၏ရုပ္ အေလာင္းကို အတန္ၾကာေတြေတြႀကီးၾကည့္ၿပီး မည္သူ႔ကိုမွႏႈတ္မဆက္ဘဲ ျပန္သြားခဲ့သည္။ သခင္ဗဟိန္း၏စ်ာပနကို မႏၱေလး ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားက ခမ္းနားစြာလိုက္ပါ ပို႔ေဆာင္၍ သခင္ဗဟိန္းရုပ္ကလာပ္ကို မႏၱေလး-အမရပူရသြား ကားလမ္းေဘးရွိ အာဇာနည္ (၁၇) ဦးသခ်ဳႋင္းတြင္ ဂူသြင္း သၿဂႋဳဟ္ခဲ့ေလ သည္။

From: Moemakha